PSP 9-----Inleiding

Eén van de belangrijkste attributen in PSP is je gereedschapsbalk.
Deze ziet er als volgt uit:


Zie je deze balk niet, klik dan even op Beeld - Werkbalken - Gereedschappen.
Om de instellingen van de gereedschappen te zien klik je op Beeld - Paletten - Opties voor gereedschappen. (of heel simpel op F4)

 Je kunt deze balk horizontaal zetten,  boven in je scherm, maar je kunt hem ook verslepen zodat ie verticaal links in je scherm komt te staan.
Als je naast het handje klikt (links), krijg je vanzelf een verplaats icoontje en kun je de balk op de door jouw gewenste plek zetten.
Dat kun je eigenlijk met al je werkbalken doen. Zet het gewoon neer zoals je het zelf prettig vindt.

Ik zal de gereedschappen hier een beetje proberen uit te leggen.
Als je een driehoekje ziet staan bij een gereedschap, betekent dat altijd dat er nog meer gereedschappen inzitten!
Achter veel gereedschappen staat een letter. Dit is een sneltoets. Als je op die letter op je toetsenbord klikt, krijg je vanzelf het bijbehorende stukje gereedschap.

Het handje
Dit is dus je aanwijsgereedschap (je pijl uit psp 7)
Zoomen is dus om in te zoomen.
Met links klikken wordt alles vergroot en met rechts klikken wordt alles verkleind
Ook met je scrollwieltje kun je in-en uitzoomen.

Naar index

Vervorming
Hiermee kun je een afbeelding vervormen.
Wil je een achtergrond vervormen, zul je hem in je lagenpalet eerst even om moeten zetten naar een laag.
Dat kun je doen door met rechts te klikken in je lagenpalet en te kiezen voor; Laag maken van achtergrondlaag.
Hoe en wat je allemaal kunt vervormen moet je gewoon lekker gaan uitproberen.

Naar index

Bijsnijden
Hiermee kun je een afbeelding bijsnijden.
Je kunt dus gewoon een stukje uit een plaatje halen, net zoals je in het echt met een schaar zou doen.
Je trekt een selectie om het stuk heen dat je over wilt houden na bijsnijding. Je kunt hem nog wat bijstellen eventueel.
Als je daarna met links dubbelklikt is het uitgesneden, of als je op het tekentje klikt dat hierboven bij de zwarte pijl is aangegeven.

Naar index

Verplaatsen
Hiermee kun je alles wat op een laag staat verplaatsen, terwijl alles op de andere lagen gewoon blijft staan.
Als je de linkermuisknop indruk, kun je het overal heen slepen waar je wilt.
Een selectie verplaatsen doe je door met je rechtermuisknop ingedrukt te slepen.

Naar index

  Selectie
Hierin zie je dus 3 verschillende gereedschappen zitten.
1= je gewone selectie
Je kunt hier bij selectietype kiezen welke vorm je selectie moet hebben. (klik F4 als je dit niet ziet in je scherm)

2= selectie uit vrije hand
Ook hierbij kun je bij selectietype ingeven wat je wilt.
Zelf vind ik "van punt tot punt" het fijnste werken.
Door anti alias aan te vinken maak je een mooie strakke lijn.
Elke keer dat je klikt met links, wordt je lijn vastgezet.
Maak je een foutje? Door op Delete te klikken op je toetsenbord, ga je 1 stapje terug.
Door met rechts te klikken als je klaar bent met selecteren, laat je het gereedschap los en is je selectie gereed.

3= je toverstaf
Hiermee kun je een inhoud selecteren.
Bijv. een rand die je wilt selecteren om er een effect aan te geven.
Of bijv. een bepaalde kleur in een plaatje. Door zo'n kleur te selecteren, kun je de kleur weghalen (delete) of vervangen door een andere kleur, een verloop of een patroon.

Naar index

Pipet
Door met de pipet en de linkermuisknop op een kleur te klikken in je afbeelding, maak je hier je voorgrondkleur van.
Door hetzelfde te doen met de rechtermuisknop, bepaal je de achtergrondkleur.

Ook kleur vervangen zit achter dit gereedschapje.
Klik met links op een kleur in je plaatje dat je vervangen wilt en met rechts op de kleur die het moet worden.
Bij de instellingen kun je kiezen welke vorm je wilt hebben.
Hoe hoger je tolerantie, hoe meer er vervangen wordt. Dus hoeveel overeenkomst moet er zijn met de kleur die je vervangen wilt.
Stel....iemand heeft een blauwe broek aan met rode en gele bloemetjes erop. Je wilt de bloemetje houden, maar de broek zelf wil je groen maken.
Dan klik je dus op het blauw met links en met rechts kies je een groene kleur uit het lagenpalet of uit je plaatje.
Heb je dat gedaan, ga je met rechts ingedrukt over de broek en deze wordt groen, terwijl de bloemetjes blijven staan.
Speel hier een beetje mee, want het is een leuk gereedschapje.

Naar index

Penseel
Met de penseel kun je eigenlijk erg veel doen.
Je kunt er gewoon mee schilderen, maar je kunt er ook complete plaatjes mee "stempelen"
Zo'n plaatje noem je dan een bruche. Deze kun je downloaden en/of zelf maken.
Hoe dat moet zal ik later in een lesje uit leggen.
Kijk maar weer even bij je voorinstellingen welke mogelijkheden je allemaal hebt.

Grootte:
Bepaalt de pixelgrootte van het penseel. Je kunt de instelling Grootte wijzigen via het palet Opties voor gereedschap.

Hardheid:
Bepaalt hoe scherp de randen van het gereedschap zijn .
Als je de waarde 100 instelt, krijg je de scherpste, hardste rand; als je een lagere waarde instelt, krijg je een zachtere, vagere rand.

Stap:
Bepaalt de afstand tussen verf die wordt aangebracht tijdens één ononderbroken verfstreek.
Bij een lagere stapwaarde krijg je een streek met een vloeiender en meer doorlopend uiterlijk; bij hogere stapwaarden krijg je een streek
met een onregelmatiger uiterlijk.
         

Dichtheid:
Bepaalt de dekking van de verf stap. (Voor het gereedschap Wisser bepaalt deze instelling de mate waarin wordt gewist.)
Bij hogere waarden levert dit een volledige dekking op; bij lagere waarden is de dekking vlekkeriger, alsof de verf wordt gespoten.
Als je het gereedschap Airbrush gebruikt, moet je de dichtheid instellen op waarden onder de 100.

Dikte:
Bepaalt hoe dik het penseel is .
Als je de dikte instelt op 100, krijg je een volledig rond of vierkant penseel (afhankelijk van de instelling Vorm).          
Als je een lagere waarde voor de dikte instelt, wordt het penseel dunner.

Dekking:
Bepaalt hoe goed de verf het oppervlak van de afbeelding dekt . Bij 100% dekking bedekt de verf alles.
Bij 1% dekking is de verf bijna transparant. Voor het gereedschap Wisser bepaalt deze instelling de mate waarin wordt gewist.

Mengen:
Bepaalt hoe geverfde pixels worden gemengd met pixels van onderliggende lagen.
De mengmodi zijn hetzelfde als de mengmodi van  lagen.
                Klik hier voor meer informatie

Ononderbroken :
Geeft aan of er zich verf opbouwt terwijl je meerdere streken van minder dan 100% dekking over hetzelfde gebied toepast.
Als deze optie ingeschakeld is, behoudt verf een doorlopende kleur en heeft het opnieuw verven van een gebied geen effect.
Is dit selectievakje niet geselecteerd (standaard), dan wordt er met elke penseelstreek over hetzelfde gebied meer verf
toegevoegd. De kleur wordt steeds donkerder totdat 100% dekking is bereikt.

Natte verf:
Bootst natte verf na met zachte kleuren van binnen en een donkerdere ring bij de rand.
Verminder de maximale hardheidinstelling van 100% om het effect te bekijken.

Achter verven:
Werkt alleen op gelaagde afbeeldingen. Als er een laag is geselecteerd, wordt met Achter verven achter de gegevens geverfd die zich op dat
moment op de laag bevinden. Er is geen verf zichtbaar als de bovenste laag en de actieve laag beide volledig dekkend zijn.

Naar index

Klonen
Klik met rechts in het deel dat je wilt klonen, met links kloon je hetgene dat je hebben wilt.
Uitlijningsmodus aan; Je kunt steeds een nieuwe stukje pakken
Uitlijningsmodus uit: Elke streek die je maakt is hetzelfde

Krasjes verwijderen: trek met het gereedschap een selectie om het krasje op de foto. Als je de knop loslaat zal het krasje dat in de selectie zit verwijderd worden.
Zijn er erg veel krasjes?
Ga dan naar Aanpassen > Grofkorreligheid toevoegen/verwijderen > Automatisch krasjes verwijderen

Naar index

 Penseel verzachten
Gebruik dit penseel om gebieden of randen in je afbeelding wat bij te werken.
Met tegenhouden maak je het deel van de afbeelding waar je over heen gaat, wat lichter.
Doordrukken doet juist het tegenovergestelde en maakt het dus wat donkerder.
Met verzachten kun je bijv de rand van een tube even wat minder scherp maken
Bosseleren:Laat de voorgrond uit de achtergrond omhoogkomen door kleur te onderdrukken en randen in zwart te traceren

Naar index

Wisser
De wisser spreekt denk ik voor zich. Bij de opties voor gereedschap kun je ingeven of je een rond gum wilt of een andere vorm en de grootte van je gum.
De achtergrondwisser is iets heel anders. Hiermee kun bepaalde kleuren verwijderen. Zoals bijv. de lucht om een kerktorentje heen.
Je moet het gewoon lekker allemaal uit gaan proberen.
Lees hier meer over de achtergrondwisser

Naar index

Plaatjespenseel
Plaatjespenselen zijn transparante afbeeldingen, die met het Gereedschap Plaatjespenseel op een achtergrond of rasterlaag kunnen worden aangebracht.
In het Engels heet een plaatjespenseel een tube.
Ik raad altijd aan om een tube op een nieuwe rasterlaag te zetten, zodat je hem nog kunt verplaatsen.
Zelf heb ik mijn tubes opgeslagen als gewone psp-bestanden, die ik bij gelegenheid open.
Als ik elke tube die ik heb in mijn plaatjespenseel map zou moeten zetten, duurt het een uur voor psp opgestart is omdat hij ze allemaal gaat laden dan.
Mijn watermerk (handtekening) staat er wél in, omdat ik deze veel gebruik.
De opties betekenen het volgende:

1: Klik op het pijltje: hier vind je alles wat je in huis hebt aan plaatjespenselen; je kunt kiezen tussen grote en kleine pictogrammen
2: De eigenschappen van het gekozen item
3: Schaal: percentage voor het vergroten en verkleinen: van 10 – 250%
4: Stap: is de afstand in pixels (1 tot 500) tussen het midden van elke plaatjespenseel
5: Plaatsingsmodus:
Ononderbroken: gelijkmatig verdeeld op stapgrootte of
Willekeurig: willekeurig verdeeld tussen 1 pixel en de stapgrootte.
6: Selectiemodus:
Willekeurig: willekeurig
Stapsgewijs: stuk voor stuk van linksboven naar rechtsonder
Hoekvormig: houdt de hoek van cursusbeweging aan

Later zal ik je in een lesje leren hoe ze zelf plaatjespenseel maakt en opslaat.

Naar index

Olieverfpenseel

Hier kun je mooie schilderwerken mee maken.
Ook hier geldt weer...probeer het gewoon allemaal uit
Misschien wel handig om even te weten wat alle instellingen doen:

• Vorm: je kunt de vorm Rond of Vierkant kiezen.

• Grootte: hiermee geef je in pixels de grootte van de gereedschapspunt op.
  Dikte: hiermee geef je de hoogte-breedteverhouding van de gereedschapspunt op.
  Deze instelling is alleen actief wanneer de optie Vaste hoek is gekozen voor Punt volgen.  

• Rotatie: hiermee geef je in graden de hoek van de puntrotatie op.

• Punt volgen: kies Pad volgen als je de penseelpunt rond het pad van de streek wilt buigen of kies Vaste hoek als je de penseelpunt in een vaste hoek wilt laten blijven staan.

• Punt laden: hiermee bepaal je in procenten de hoeveelheid materiaal op het penseel aan het begin van de streek.

• Viscositeit: de mate waarin het materiaal op het penseel wordt toegepast, en dus de lengte van de streek voordat de verf opraakt.

• Stevigheid: de spreiding in het penseel, de mate waarin de weergegeven lijn breder wordt bij meer druk, en de mate van doordringing van het oppervlak waarop wordt geschilderd.

• Haargrootte: de haargrootte beïnvloedt de onderliggende grofkorreligheid van de textuur en het verfgebruik.

• Opnieuw laden: de manier waarop het penseel opnieuw wordt geladen na een streek. Zoals hierboven is vermeld, moet je hierbij mogelijk zelf verf "ophalen" van het doek of de menger, wordt automatisch opnieuw geladen, wordt het penseel schoongemaakt en opnieuw geladen, of zijn andere opties geselecteerd.

• Automatisch (selectievakje): wanneer dit selectievakje is ingeschakeld, wordt nagebootst dat het penseel wordt gereinigd en voor het begin van een nieuwe streek in nieuwe verf wordt gedoopt.  Wanneer dit selectievakje is uitgeschakeld, wordt de penseelpunt niet schoongemaakt bij het begin van de streek.  In plaats daarvan krijgt de "bevuilde" punt een kleine hoeveelheid van de huidige kleur toegevoegd aan de staat waarin de punt zich bevindt na de vorige streek.

• Schoonmaken (knop): klik op deze knop om de punt schoon te maken en een nieuwe streek te maken met nieuwe verf of nieuw pigment. Deze knop is alleen actief wanneer het selectievakje Automatisch is uitgeschakeld.

• Overtrekken (selectievakje): wanneer dit selectievakje is ingeschakeld, selecteert het huidige gereedschap van Tekenmateriaal de pigment- of verfkleur door de gegevens onder het midden van het penseel te samplen - dit ongeacht het laagtype. (Deze functie werkt op vrijwel dezelfde manier als de optie Kleurselectie samengevoegde lagen van het Kloonpenseel). Als je de muisknop houdt ingedrukt om met een streek te beginnen, wordt een selectie gemaakt en wordt de resulterende kleur gebruikt voor de duur van de streek.

Opmerking:

Het selectievakje Automatisch en de knop Schoonmaken zijn alleen beschikbaar bij de gereedschappen Olieverfpenseel en Paletmes.

Dit gereedschap heeft ook ontzettend veel mogelijkheden. Zo kun je kleuren mengen. Klik op shift +F6 om je mengpaneel in beeld te krijgen.
In latere lessen wil ik hier verder op in gaan.

Naar index

Vlakvulling
Hiermee kun je een hele laag of een geselecteerd stukje in een afbeelding, voorzien van een kleur, patroon of verloop.
Klik met je linkermuisknop om met de voorgrondkleur te vullen.
Klik met rechts om met de achtergrondkleur te vullen.

Naar index

Tekstgereedschap
Met teksten kun je natuurlijk hele leuke dingen doen. Foto's van commentaar voorzien is daar maar 1 voorbeeldje van.
Je kunt je tekst op verschillende manieren maken.
Zwevend:
maakt rastertekst als een zwevende selectie. Dit type tekst kan het beste op een eigen rasterlaag worden geplaatst omdat de tekst anders wordt samengevoegd met de huidige laag. Daardoor zou de tekst moeilijk te bewerken worden.
Vector:
Maakt vectortekst op een aparte vectorlaag. Dit type geeft de meeste mogelijkheden tot bewerken van de tekst
Selectie:
Maakt een selectie van de letters. Ze kunnen gewoon verplaatst worden.
Je kunt ze als selectie opslaan om later weer te gebruiken en je kunt ze vullen met kleuren, verlopen of patronen.
Als je aan een lege selectie een slagschaduw toevoegt, zul je een watermerk krijgen.

Bij richting kun je bepalen of je de tekst horizontaal of verticaal geplaatst wilt hebben.
Lettertypen:
Er staan standaard al een behoorlijk aantal letterlypen in psp. Een lettertype wordt ook wel een font genoemd.
Er zijn van internet duizenden van deze fonts te downloaden. het leuke is dat je ze niet allemaal hoeft op te slaan in psp of in windows.
Je maakt een map aan op je pc waar je alle gedownloade fonts in zet.
Wil je 1 van die fonts gebruiken dan ga je naar die map en opent het font dat je gebruiken wilt.
Vervolgens minimaliseer je hem (Klein maken, zodat ie alleen nog onderin zichtbaar is) en hij zal in je lijstje staan in je psp.
Daar blijft ie staan tot je het venstertje met het font sluit. Door het op deze manier te doen belast je de pc het minste.

Bij Grootte bepaal je de grootte van de letter.
Streekbreedte:
De vulling van je letter zal altijd je achtergrondkleur, verloop of patroon hebben.
Wil je een rand om je letter met de voorgrondkleur, bepaalt de streekbreedte hoe dik die rand zal zijn.

In latere lesjes kom ik er op terug, hoe je een tekst bijvoorbeeld in een bepaalde vorm kunt zetten.

Naar index

Basisvormen

Je kunt het gereedschap Basisvormen gebruiken om allerlei vormen en symbolen te tekenen. Dat kan zijn op een raster- of op een vectorlaag.
Stijl behouden:
Markeer in het palet Opties voor gereedschap het selectievakje niet als je de eigenschappen van de streek en de vulling van de vorm wilt definiëren.
Als deze optie is uitgeschakeld, wordt de basisvorm getekend met de huidige eigenschappen voor Voorgrond/Streek en/of Achtergrond/Vulling zoals ingesteld in het palet Materialen. Als je geen eigenschappen van voorgrond/streek of achtergrond/vulling wilt gebruiken, stel je de desbetreffende optie in op Transparant.
Als je wilt dat de basisvorm er net zo uitziet als in de lijst met vormen, markeer je het selectievakje Stijl behouden. Als je deze optie selecteert, worden de instellingen van het palet Materialen genegeerd.
Stel andere opties voor het gereedschap in:

• Op vector maken:
  Selecteer deze optie om het object op de huidige vectorlaag te plaatsen.
  Als er geen vectorlaag is, wordt een vectorlaag gemaakt voor dit object. Als je deze optie niet selecteert, wordt de vorm op een rasterlaag geplaatst

• Lijnstijl:
  Kies in de keuzelijst een stijl voor de streek van de basisvorm. Voor een gewone standaardlijn kiest u +Effen.

• Breedte:
  Hiermee stel je de streekbreedte in pixels in.

• Anti-alias:
  Selecteer deze optie om anti-alias toe te passen op het object, zodat de randen vloeiender worden.

• Verbinden:
  Kies een van de drie verbindingstypen.
  Met Verstekhoek (hierbij komt de instelling Versteklimiet beschikbaar) worden de hoeken puntiger.
  Met Ronde hoek worden de hoeken afgerond.
  En met Afschuiningsverbinding maak je een afgeschuinde verbinding.

• Versteklimiet:
  (Alleen beschikbaar als je Verstekhoek kiest) hiermee kun je de hoek voor verstekhoeken instellen.
  Met lagere waarden maak je minder puntige verbindingen en met hogere waarden worden de verbindingen puntiger.
  
  Naar index

Kleurenpalet

Als je een kleurcode in moet vullen:
Klik met links in je voorgrondkleur (of achtergrondkleur)
Je krijgt dan dit schermpje te zien (dit is slechts een stukje van dat scherm)
Bij HTML staat een code.
Als je die code veranderd in de opgegeven code, zal ook je kleur veranderen

Naar index

Volgens mij heb ik hier nu alles wel uitgelegd om te kunnen beginnen.
Als je vragen hebt, mag je me altijd e-mailen.
Natuurlijk weet ik ook niet alles, daarvoor is het programma té uitgebreid.
Maar ik zal altijd proberen je te helpen.

Heel veel succes!